رستاخیزی بی صدا

نوشته شده توسط نیروان غنی پور در تاریخ .

یادداشتی بر نمایش «رستاخیز» در جشنواره فیلم فجر          

 هنگام تماشای فیلم «رستاخیز» در جشنواره که تعدادی از نقش هایش دوبله شده، این فکر از خاطرم گذشت که اگر در دوره های ابتدایی جشنواره در مقطع زمانی دهه 60 تا اوایل دهه 70 حضور داشتم، چه ضیافت دلپذیری برقرار بود برای بررسی و نوشتن درباره دوبله تأثیرگذار فیلم ها. از «تشریفات»، «حاجی واشنگتن»، «سناتور»، «تاراج»، «گل های داودی»، «ناخدا خورشید»، «بایکوت»، «کشتی آنجلیکا»، «طلسم»، «خواستگاری»، «دزد عروسک ها»، «گربه آوازخوان»، «جنگ نفتکش ها»، «آدم برفی» و «روز واقعه» تا دوبله درخشان آثاری چون «کمال الملک»، «مادر» و «سرب»؛ درباره همه این ها می شد داغ داغ نوشت و تحلیل نمود و با فیلمسازان و عوامل دوبلاژش گفت و گو کرد. واقعیت این است که آن دوران گذشته و حسرت خوردنش هم هیچ فایده ای ندارد. سال هاست که سینمای ایران بنا به دلایل مختلف، دوبله فارسی را به آن شکل وسیع که از آن بهره می بُرد به کناری گذاشته و فقط هر از گاهی آن هم به شکل ناچیز و محدود به سراغش می آید . نمونه این نکته را می توان در همین فیلم «رستاخیز» دید.

 در تک نقش های دوبله شده این فیلم، صداهای همیشه آشنا و به تعبییری پیشکسوت حضوری ندارند و از صداهای کمتر شناخته شده برای عموم استفاده شده است. این صداها شامل دوبلورهای جوان و با استعداد این روزهای دوبلاژ، گویندگان رادیو و بازیگران تئاتر هستند. برای نمونه صدای وحید جلیلوند را برای فرمایشات حضرت ابا عبدالله (ع) در نظر گرفته اند. جلیلوند صدای خوب و گوشنوازی دارد ولی لحن و بیان سینمایی ندارد و زمان ادای دیالوگ ها این کاستی به روشنی خود را نشان می دهد. همین جاست که تفاوت بیان یک دوبلور حرفه ای با یک گوینده بخش های دیگری جز دوبلاژ مشخّص شده و در سالن و روی پرده سینما این نکته خیلی زود لو می رود. از این دست نقش گویی ها در «رستاخیز» به وفور یافت می شود و حالا چقدر در این ماجرا میرطاهر مظلومی به عنوان سرپرست گویندگان یا مدیر دوبلاژ و یا هر عنوان دیگری نقش داشته، بر من پوشیده است اما چیزی که مشخص است، تعامل وی با سازندگان این اثر در حد صدا گذاری و یا به معنای دیگر فارسی گویی تخت و بی حالتی بوده است. در نتیجه دوبلورهایی چون کتایون اعظمی، الیزا اورامی، شایان شامبیاتی و مهرخ افضلی مجالی برای بروز توانایی هایشان پیدا نکرده و تنها از صدایشان برای گفتن چند دیالوگ کوتاه استفاده شده اما با تمام این احوال به نظرم یک نقش گویی مناسب و باورپذیر در این فیلم شکل گرفته که به کریم بیانی تعلّق دارد. گوینده جوان و حالا با تجربه به جای شخصیت یزید بن معاویه - با بازی بابک حمیدیان - نقش گویی کرده و اجرای بسیار قابل توجّهی دارد. بیانی همگام با بازیگر این نقش و هر آن چه از خصوصیات این شخصیت در تاریخ آمده، در نوع نقش گویی اش ارائه نموده و آن را به تنها نقطه قوّت دوبله «رستاخیز» تبدیل کرده است به ویژه در سکانس به یاد ماندنی حضور یزید در حوضچه حمّام که از بُکیر بن حرّ دعوت می کند با او در آب همراه شود، بیانی با نوع لحن و بیانش توانسته به خوبی گویای حالات دمدمی مزاجی، تنگ نظری، خباثت، همجنس گرایی و طبع شاعرانه این منفور تاریخ شود. «رستاخیز» به دلیل کاستی های آشکار در نوع روایت، شخصیت پردازی و کارگردانی عجولانه و سرسری در سکانس های رزم به اثری که از لحاظ تصویری بتواند راوی مناسبی برای قیام سالار آزادگان و واقعه شگرف عاشورا باشد، فاصله زیادی دارد و دوبله پُر و پیمانی هم نمی تواند به آن کمکی کرده و دستش را بگیرد.

 

نیروان غنی پور

       

نظرات  

 
+3 #2 alireza 1393-01-22 22:02
نمی دونم چرا دوبله این فیلمو به میر طاهر مظلومی دادند که تجربه مدیر دوبلاژی نداشته حدا قل به یکی می دادند که تجربه 4 تا مدیری دوبلاژ داشت این فیلم میتونست دوبله خیلی خوبی داشته باشه

----------------------------------------------------------------
پارسی گویان / طبق آن چه ما شنیده ایم دوبله ابتدا به بهرام زند پیشنهاد شد اما وی با سازندگان فیلم به توافق نرسید. دلیلش را نمی دانیم. دلیل انتخاب میرطاهر مظلومی را هم نمی دانیم.
بازگو کردن
 
 
+1 #1 SAMA 1392-12-10 13:08
جناب آقاي غني پور خواهش مي كنيم شما در مورد صداي آقاي وحيدجليلوند نظر نديد . ما با صداي اسماني ايشون با اهل بيت آشنا شديم و هميشه مديون ايشان هستيم . تاتر عشق اتفاقي نيست كه بيفتد (به كارگزداني استاد وحيد جليلوند) رو اگر مشاهده كرده باشيد تاثير سخنان رسول الله رو با صداي استاد جليلوند متوجه مي شديد .
سعي نكنيد فقط بخاطر اينه اسم نقاد روي شما گذاشته شود در مورد هر مسئله اي اظهار نظر كنيد .
جمعي از جوانان طرفدار استاد جليلوند
موفق باشيد يا علي

-------------------------------------------------------------
نیروان غنی پور: با سپاس از شما کاربران محترم (به استناد جمعی که خودتان را معرفی کرده اید) که این یادداشت را مطالعه نمودید و با اظهار تأسف که درست مطالعه ننمودید!.البته نگاه متعصبانه تان به این موضوع اجازه نداده که با دقّت و از روی صبر این مطلب را بخوانید چرا که کلماتی را در پیام تان با شتاب و به اشتباه نوشته اید و هم برای بنده تعیین تکلیف کرده اید که نظری درباره صدای آقای وحید جلیلوند ندهم. در این سایت همه آزادند که با حفظ ادب و احترام نظراتشان را منتشر کنند پس ذکر چند نکته را لازم می دانم: دراین یادداشت بنده از جنس صدا و نوع بیان جلیلوند به نیکی یاد کرده ام ولی معتقدم بیان سینمایی با بیان تئاتر یا بیان رادیویی تفاوت بسیاری دارد و شوربختانه در رستاخیز این نکته رعایت نشده و چه بهتر بود که از صدای ایشان به جای راوی داستان - جای اش در دوبله فیلم خالی است - استفاده می شد و بی شک تأثیرگذاری اش از این چیزی که هم اینک هست بیشتر می شد. ضمن این که بنده هیچگاه ادعای نقّادی نداشته ام و همواره بدون تعصب نگاه کارشناسانه و عادلانه به این موضوع داشته و دارم.
موفّق باشید
بازگو کردن
 

اضافه کردن نظر


کد امنیتی
تازه کردن

تحلیل آمار سایت و وبلاگ